Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
test
Konferencja "Społeczna odpowiedzalność Lasów Państwowych"
W dniu 8 listopada 2023 w Człuchowie odbyła się Konferencja „Społeczna odpowiedzialność Lasów Państwowych”. To już drugie takie wydarzenie w Człuchowie zorganizowane przez Nadleśnictwo Człuchów i oddział Polskiego Towarzystwa Leśnego w Szczecinku. W bieżącym roku wśród organizatorów znalazło się również lokalne stowarzyszenie „Pro Kultura”
w Człuchowie.
Uczestnikami tego wydarzenia jak w roku poprzednim były władze samorządowe z terenu Powiatu Człuchowskiego, przedstawiciele lokalnych służb mundurowych, dyrektorzy, naczelnicy, kierownicy oraz prezesi człuchowskich urzędów, dyrektorzy człuchowskich szkół i przedszkoli, właściciele lokalnych firm branżowych i kołobranżowych, prezesi i członkowie zarządów lokalnych stowarzyszeń.
Tegoroczna konferencja nie mogła pominąć faktu, że Lasy Państwowe w przyszłym roku obchodzą 100- lecie istnienia. Fakt ten przewijał się w referatach. Odpowiedzialność za dobro narodowe jakim są polskie lasy to odpowiedzialność ciążąca głównie na Lasach Państwowych, zarządzają one bowiem 77% naszych lasów.
Wiele z wykonanych działań Lasów Państwowych niewynikających wprost z zadań gospodarki leśnej jest nieznana społeczeństwu. Takim przykładem jest projekt retencji nizinnej i górskiej- projekt unikalny na skalę światową. Jeden z referatów Nadleśnictwa Człuchów przedstawił jakie działania prospołeczne jednostka ta zrealizowała w ostatnim czasie, wyjaśnił również sposób postępowania leśników na konkretnych przypadkach. Bardzo ciekawe referaty poza kierownictwem nadleśnictwa wygłosili zaproszeni goście z Polskiej Akademii Nauk, Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych czy Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej.
Podczas konferencji wygłoszono następujące referaty:
1. „Społeczna odpowiedzialność Lasów Państwowych”- Nadleśniczy Nadleśnictwa Człuchów - mgr inż. Sławomir Kmiecik
2. „Społeczna i gospodarcza odpowiedzialność Nadleśnictwa Człuchów”- Zastępca Nadleśniczego Nadleśnictwa Człuchów - inż. Piotr Łącki
3. „Planowanie urządzeniowe w realizacji wielofunkcyjnej gospodarki leśnej" - Dyrektor Biura Urządzania i Geodezji Leśnej, Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Leśnego- Dr inż. Janusz Dawidziuk
4. „Woda i Las – strategiczne działania wodne realizowane przez Lasy Państwowe” - Kierownik Projektów Małej Retencji Nizinnej i Górskiej w Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych - mgr Marta Petrynik
5. „Lasy i leśnictwo w czasach zmian klimatu" - Przewodniczący Komitetu Nauk Leśnych i Technologii Drewna Polskiej Akademii Nauk - Prof. dr hab. Tomasz Zawiła- Niedźwiecki
Treść merytoryczną konferencji wzbogaciła projekcja filmu "Plan na las" oraz urywki z filmów wyprodukowanych przez Lasy Państwowe: "Życie lasu- bogactwo przyrodnicze" oraz "Leśne rzeki". Zachęcamy do obejrzenia tego materiału w całości w serwisie Youtube.
W referacie Nadleśniczego Nadleśnictwa Człuchów ujęto wiele ciekawych infografik, materiały te są powszechnie dostępne na oficjalnej stronie Lasów Państwowych pod adresem: https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/infografiki